Ultra-processed foods and obesity in adults (UPF)

Περισσότερες από 150 σημαντικές μελέτες έχουν δημοσιευτεί σε έγκυρα περιοδικά τα τελευταία 10 χρόνια για την επίδραση των UPF στο σωματικό βάρος.. Όλες καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: υπάρχει  θετική συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης UPF και παχυσαρκίας καθώς και με την εμφάνιση μεταβολικών διαταραχών και καρδιο-αγγειακών νόσων.

Στα συμπεράσματα αυτά καταλήγουν:

• 9 συγχρονικές μελέτες που έγιναν σε διαφορετικούς πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο
• 7 μελέτες κοόρτης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προτείνουν την κατευθυντικότητα μιας συσχέτισης, επειδή η έκθεση μετράται πριν από το αποτέλεσμα. Οι μελέτες αυτές προέρχονται κυρίως από χώρες υψηλού εισοδήματος.
• 1 τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη που ερευνά την επίδραση των UPF στο σωματικό βάρος. Η μελέτη συνέκρινε τις επιδράσεις μιας δίαιτας υψηλής UPF έναντι μιας δίαιτας υψηλής σε μη επεξεργασμένες τροφές στη μεταβολή του βάρους και στην ενεργειακή πρόσληψη. Στη μελέτη αυτή, οι συμμετέχοντες ήταν εσωτερικοί ασθενείς καιε ίχαν ad libitum πρόσβαση στα τρόφιμα που περιλαμβάνονταν στη διατροφή τους. Η πρόσληψη τροφής στη δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε UPF ήταν 508 kcal/ημέρα υψηλότερη σε σύγκριση με τη δίαιτα μη επεξεργασμένων τροφίμων. Μετά από 2 εβδομάδες στη δίαιτα UPF, οι συμμετέχοντες αύξησαν το βάρος τους κατά  900 γρ. σε σύγκριση με απώλεια βάρους 850 γρ της ομάδας που κατανάλωνε μη επεξεργασμένες τροφές.

Σε άλλη μετα-ανάλυση, η κατανάλωση UPF συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας κατά 55%, υπέρβαρο (ΔΜΣ 25-29.9) κατά 36% και με αύξηση του κοιλιακού λίπους κατά 41%.

Επιπλέον, κάθε 10% αύξηση της κατανάλωσης UPF στην ημερήσια πρόσληψη θερμίδων συσχετίστηκε με επιπλέον 7% υπέρβαρο,  6% παχυσαρκία και 5% κοιλιακή παχυσαρκία.

Ένας πιθανός μηχανισμός με τον οποίο η υψηλή κατανάλωση UPF μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία είναι μέσω της υπερβολικής κατανάλωσης ζάχαρης και της μείωσης των φυτικών ινών. Έρευνα σε  Αμερικανούς ενήλικες που κατανάλωναν τα περισσότερα UPF, στο 82,1% υπήρξε υπέρβαση στο όριο της προστιθέμενης ζάχαρης. Το ποσοστό των Αμερικανών που υπερέβαιναν το όριο προστιθέμενης ζάχαρης ήταν τρεις φορές μεγαλύτερο σε σύγκριση με εκείνους που κατανάλωναν τα λιγότερα UPF.

Σύμφωνα με συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις μελετών κοόρτης και τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών, η αυξημένη πρόσληψη ζάχαρης σχετίζεται με αύξηση βάρους, ενώ η υψηλή πρόσληψη διαιτητικών ινών οδηγεί σε μειωμένο σωματικό βάρος.

Ένας άλλος μηχανισμός που μπορεί να συνδέει την αυξημένη κατανάλωση UPF με την παχυσαρκία είναι η μειωμένη πρωτεϊνική σύσταση της διατροφής. Μια μελέτη σε ένα εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα Αμερικανών ενηλίκων βρήκε μια σημαντική αρνητική συσχέτιση μεταξύ του ποσοστού της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης ως UPF και του ποσοστού της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης μέσω της πρωτεΐνης. Αυτό το εύρημα φαίνεται να υποστηρίζει την υπόθεση ότι μια δίαιτα χαμηλής πρωτεϊνικής περιεκτικότητας οδηγεί σε αυξημένη πρόσληψη ενέργειας προκειμένου να επιτευχθεί μια φυσιολογική ποσοτικά. πρόσληψη πρωτεΐνης.

Είναι πιθανόν να εμπλέκονται και άλλοι μηχανισμοί όπως ο αριθμός γευμάτων και σνακς, η ενεργειακή πυκνότητα και η αύξηση των ορμονών που διεγείρουν την όρεξη όπως η Γκρελίνη ή που  την καταστέλλουν όπως τα επίπεδα του εντερικού πεπτιδίου ΥΥ.

Οι συμμετέχοντες σε μεγάλη επιδημιολογική μελέτη είχαν χαμηλότερα επίπεδα πεπτιδίου YY (PYY) όταν κατανάλωναν τροφές πλούσιες σε UPF, συγκριτικά με αυτούς που κατανάλωναν μη επεξεργασμένες τροφές και βέβαια υπάρχουν πολλά γνωστά στοιχεία που συνδέουν το PYY με την ανάπτυξη παχυσαρκίας

Εκτός από τη θρεπτική τους σύσταση, η UPF μπορεί να περιέχει και τοξικές ουσίες από τις συσκευασίες τους και από την παρουσία χημικών παραγόντων όπως η δισφαινόλη-Α (BPA), η οποία έχει συνδεθεί δοσοεξαρτώμενα με την παχυσαρκία. Επίσης, οι φθαλικές ενώσεις είναι ένας άλλος μολυσματικός παράγοντας που μπορεί να ευνοήσει την εμφάνιση παχυσαρκίας.

Τα βιομηχανοποιημένα θρεπτικά συστατικά των UPF που μπορεί να συντελέσουν στην αύξηση του σωματικού βάρους περιλαμβάνουν υδρογονωμένα λίπη, σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητος φρουκτόζης, βενζοϊκό νάτριο και γλουταμινικό μονο-νάτριο (MSG).

Το σύνολο των στοιχείων υποδηλώνει ότι απαιτείται συστηματική κοινωνική ενημέρωση για την αποτελεσματική μείωση των UPF στη διατροφή μας ως μέσον πρόληψης και θεραπείας του υπερβάλοντας βάρους  και των μεταβολικών του επιπτώσεων.