Psychiatric manifestations of endocrine disorders

Η ενδοκρινολογία στο σύνολό της υφίσταται μεγάλες αλλαγές με καινοτομίες όπως η γονιδιωματική, η πρωτεϊνωματική, η μεταβολομική και η τεχνητή νοημοσύνη που βελτιώνουν τη διάγνωση, την εξατομικευμένη θεραπεία και την πρόγνωση για ορμονικές διαταραχές που επικαλύπτονται με ψυχιατρικές νόσους.

Τα νέα διαγνωστικά εργαλεία περιλαμβάνουν απεικόνιση υψηλής ανάλυσης και ευαίσθητες δοκιμασίες, ενώ οι νέες θεραπείες περιλαμβάνουν ελάχιστα επεμβατικές διαδικασίες και αναγεννητική ιατρική. Οι διεπιστημονικές προσεγγίσεις τονίζονται όλο και περισσότερο στην ψυχο-ενδοκρινολογία. Για παράδειγμα, τα ολοκληρωμένα κέντρα διαταραχής της διάθεσης ενσωματώνουν τη γενετική, την απεικόνιση, την ψυχολογία, την ψυχιατρική και τη νευρολογία για την ολιστική αντιμετώπιση πολύπλοκων ψυχιατρικών καταστάσεων. Αυτή η προσέγγιση ενισχύει την κατανόηση των μηχανισμών της νόσου και προωθεί την ανάπτυξη πολύπλευρων, εξατομικευμένων θεραπειών, συμπεριλαμβανομένης της διέγερσης του εγκεφάλου. Ο διαδικτυακός διεπιστημονικός τρόπος ζωής και οι παρεμβάσεις θετικής ψυχολογίας δίνουν υποσχέσεις για προαγωγή και πρόληψη της ψυχικής υγείας, ενδεχομένως προστατεύοντας τα άτομα από το άγχος και τα καταθλιπτικά συμπτώματα.

Και ειδικότερα, οι ψυχιατρικές ασθένειες και οι ενδοκρινοπάθειες συνδέονται στενά μέσω πολύπλοκων ψυχο-νευρο-ενδοκρινολογικών αλληλεπιδράσεων.

Οι ενδοκρινικές διαταραχές συχνά εκδηλώνονται με ψυχιατρικά συμπτώματα όπως διαταραχές της διάθεσης, άγχος, ψύχωση, γνωσιακή δυσλειτουργία, παραλήρημα και κατάθλιψη.

Θυρεοειδοπάθειες: Ο υπερθυρεοειδισμός συνδέεται συνήθως με μανιακά επεισόδια, ευερεθιστότητα, άγχος και ψύχωση, ενώ ο υποθυρεοειδισμός συνδέεται συχνά με μονοπολική κατάθλιψη, γνωσιακές διαταραχές.

Νοσήματα των επινεφριδίων: Το σύνδρομο Cushing (υπερκορτιζολισμός) μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, άγχος, κρίσειςς πανικού και μανία, ενώ η νόσος του Addison (επινεφριδιακή ανεπάρκεια) μπορεί να προκαλέσουν ευερεθιστότητα και διαταραχές της διάθεσης.

Σακχαρώδης διαβήτης: Τόσο ο διαβήτης τύπου 1 όσο και ο διαβήτης τύπου 2 συνδέονται με κατάθλιψη, άγχος, διαταραχές πρόσληψης τροφή και γνωσιακή δυσλειτουργία, με συχνές αμφίδρομες επιπτώσεις μεταξύ διαβήτη και διαταραχών της διάθεσης.

Διαταραχές των γονάδων: Καταστάσεις όπως η εμμηνόπαυση, η αμηνόρροια ή η στυτική δυσλειτουργία μπορούν να προκαλέσουν κατάθλιψη που συχνά συνοδεύεται από άγχος.

Άλλα: Η υπερπρολακτιναιμία, ο υπερπαραθυρεοειδισμός, το φαιοχρωμοκύτωμα και το μεταβολικό σύνδρομο έχουν συσχετιστεί με διάφορα ψυχιατρικά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στην προσωπικότητα, του άγχους και της ψύχωσης. Τα ψυχιατρικά συμπτώματα μπορεί να είναι η αρχική ή κυρίαρχη εκδήλωση ενδοκρινικών ασθενειών, οδηγώντας μερικές φορές σε λανθασμένη διάγνωση ως πρωτογενείς ψυχιατρικές ασθένειες. Η επικάλυψη απαιτεί προσεκτική κλινική αξιολόγηση, συνεργασία μεταξύ ενδοκρινολόγων και ψυχιάτρων και προσαρμοσμένες στρατηγικές θεραπείας που αντιμετωπίζουν τόσο τις ενδοκρινικές ανωμαλίες όσο και τις ψυχιατρικές εκδηλώσεις.

Εν ολίγοις, οι ενδοκρινικές δυσλειτουργίες συχνά προκαλούν ψυχιατρική νοσηρότητα, κυρίως συναισθηματικές διαταραχές και η διαχείρισή τους απαιτεί μια ολοκληρωμένη διεπιστημονική προσέγγιση για βέλτιστα θεραπευτικά αποτελέσματα.

Αναστάσιος Μόρτογλου, Ενδοκρινολόγος